Dobre pytanie bo dotyczy dwóch różnych porządków prawnych: orzecznictwa ZUS i leczenia psychiatrycznego.
1. Lekarz orzecznik ZUS a leczenie
Lekarz orzecznik nie ma prawa skierować Pana przymusowo do szpitala psychiatrycznego ani sanatorium. Jego zadaniem jest wyłącznie ocena stanu zdrowia w kontekście zdolności do pracy i przyznania świadczenia. Może natomiast zalecić dalsze leczenie albo zasugerować, że np. pobyt sanatoryjny czy kontynuacja farmakoterapii byłaby wskazana – ale to są zalecenia medyczne, a nie decyzje wiążące.
2. Skierowanie a obowiązek leczenia. Jeśli orzecznik uzna, że potrzebne jest dalsze leczenie (np. sanatorium), może wystawić skierowanie. Co prawda nie ma Pan obowiązku z niego korzystać – leczenie zawsze wymaga zgody pacjenta, chyba że zachodzą przesłanki do hospitalizacji bez zgody (art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego – czyli gdy ktoś stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia swojego lub innych).
Sam fakt, że nie przyjmuje Pan leków, nie jest wystarczającym powodem, by zmusić do hospitalizacji.
3. Konsekwencje dla renty socjalnej. Jeżeli orzecznik uzna, że brak leczenia utrudnia ocenę Pana stanu zdrowia, może orzec, że brakuje podstaw do przyznania świadczenia – albo przyzna je na krótki okres i zaleci kontrolę. Innymi słowy: odmowa leczenia nie prowadzi do przymusu hospitalizacji, ale może wpłynąć na decyzję o rencie. ZUS ocenia zdolność do pracy na podstawie dokumentacji medycznej, a nie na podstawie zmuszania do terapii.
Ergo:
Lekarz orzecznik ZUS nie może wysłać Pana siłą do szpitala ani sanatorium. Może co najwyżej zalecić leczenie, a Pan ma prawo odmówić. Odmowa może jednak sprawić, że trudniej będzie uzyskać lub utrzymać rentę, bo ZUS ocenia stan zdrowia także przez pryzmat stosowanego leczenia.
