Jak dalej prowadzić psychoterapię?

Szanowna Pani,



Jako terapeuta proacujacy w nurcie wspomnianym przez Panią, chciałbym napisac, że "spokojnie" :) I bez ciśnienia



To, co Pani opisuje, brzmi bardzo dojrzale i samoświadomie – widać, że dużo Pani widzi, rozumie i analizuje, tylko że problemem nie jest brak refleksji, a raczej blokada w jej wypowiadaniu i „zawieszanie się” w kontakcie. To nie znaczy, że terapia stoi w miejscu. Wręcz przeciwnie – to, że Pani to zauważa i próbuje zrozumieć, jest ważnym krokiem.



Pozwoli Pani, że uporządkuję:



1. Co to może być?



Z Pani opisu przebija kilka możliwych mechanizmów:



Dysocjacja/odcięcia w kontakcie społecznym – te „czarne przed oczami”, „różowe światełka”, mówienie „jakby obok siebie” to mogą być mikroepizody dysocjacyjne, które pojawiają się w sytuacjach stresowych. Ciało włącza mechanizm ochronny, który odcina Panią od pełnej świadomości.



Blokada emocjonalna w relacjach – skoro pisze Pani, że to pierwsza poważna relacja z człowiekiem w życiu, nic dziwnego, że pojawia się lęk, wycofanie i pustka w głowie. To bardziej problem relacyjny niż intelektualny.



Perfekcjonizm – Pani chce, żeby odpowiedzi były „ładne, głębokie, takie jak w głowie”. A terapia nie wymaga idealnych słów – wystarczy „jak umiem, tak powiem”. Perfekcjonizm może blokować wypowiedzi, bo każda wydaje się za słaba.



2. Dlaczego to utrudnia terapię?



Bo Pani wewnętrzny krytyk (który mówi: „to za płytkie”, „to nie tak ładne”) przejmuje stery. Efekt: w gabinecie cisza, a po wyjściu – nagle wszystko wraca. To częste zjawisko: w obecności kogoś ważnego nasz mózg się blokuje, bo boimy się oceny.



3. Jak nad tym pracować?



Kilka praktycznych strategii:



Powiedzieć terapeucie (i ito koniecznie!!! - ja bym sie tylko ucieszył) wprost o tym mechanizmie. To, że 3 miesiące Pani próbuje, pokazuje, że to kluczowe. Warto to ująć prosto, np.:



„Mam coś ważnego, co próbuję powiedzieć już od kilku miesięcy i ciągle się wycofuję. Blokuje mnie to, że w gabinecie mam pustkę w głowie, a po sesji nagle wracają refleksje. To bardzo utrudnia mi pracę i chciałabym, żebyśmy spróbowali nad tym popracować”.



Zamiast spisywania całych myśli – używać haseł. Skoro przy próbie pełnego zdania myśl znika, proszę zapisywać jedno słowo-klucz, np. „samotność”, „zawieszanie”, „ciemność”. W gabinecie to słowo wywoła skojarzenie.



Nagrać notatkę głosową dla siebie (np. w telefonie). Skoro pisanie nie działa, może powiedzenie na głos – nawet chaotyczne – zachowa myśl i można ją potem odtworzyć.



Praktyka „pauzy” w sesji – jeśli przy pytaniu jest pustka, można powiedzieć: „Nie wiem teraz, ale czuję, że coś jest pod spodem, potrzebuję chwili”. To sygnał, że proces trwa, nawet jeśli słowa się nie pojawiają.



Praca na meta-poziomie – zamiast zmuszać się do odpowiedzi na pytanie terapeuty, można odpowiedzieć: „Chcę odpowiedzieć, ale czuję, że mi się wszystko zacina”. To też jest materiał terapeutyczny!



4. Tempo terapii



Rozumiem frustrację, że jest wolno. Ale proszę spojrzeć inaczej: tu nie chodzi o tempo, tylko o jakość i bezpieczeństwo relacji. Pani terapeuta już daje Pani sygnały (wzruszenie, cierpliwość), że więź się buduje. To, że Pani tego doświadcza – mimo blokad – jest już wielkim krokiem, skoro to pierwsza taka relacja w życiu.



5. Co powiedzieć terapeucie?



Propozycja zdania otwierającego (może Pani je nawet przeczytać z kartki):



„Chciałabym powiedzieć Panu coś, co mnie blokuje od miesięcy. Mam poczucie, że w gabinecie mam pustkę w głowie i nie potrafię wypowiedzieć refleksji, które mam w domu. To sprawia, że czuję się jakbym marnowała potencjał terapii. Chciałabym, żebyśmy się tym zajęli, bo to dla mnie bardzo ważne”.





To, co Pani przeżywa, to nie brak zaangażowania, tylko naturalny mechanizm obronny i byc moze perfekcjonizm, które „zamrażają” refleksje w obecności ważnej osoby. Najważniejszy krok – powiedzieć o tym terapeucie wprost, nawet jeśli będzie trzeba to odczytać z kartki. To samo w sobie stanie się tematem do pracy.



Trzymam kciuki!!!