Jakich produktów spożywczych wystrzegać się po udarze?

Dieta śródziemnomorska, dużo wzrzyw i owoców, unikanie tłuszczów zwierzęcych oraz preparaty dr Ratha

Dzień dobry,

odpowiadając ściśle na zadane przez Pana pytanie to tak naprawdę dosalanie potraw nie jest zalecanie ani osobom zdrowym, ani chorym. Z kolei unikanie tłuszczu - to zależy, bo nie chodzi tylko o ilość dostarczanego tłuszczu z dietą, ale też jego jakość. W diecie powinno ograniczać spożycie tłuszczów trans (zawartych m.in w utwardzonych margarynach) i tłuszczów nasyconych (zwartych m.in. w chipsach, produktach wysokoprzetworzonych, produktach typu fast-food). Z kolei tłuszcz pochodzący z ryb (kwasy tłuszczowe omega-3) są jak najbardziej korzystne i wykazują właściwości prozdrowotne w naszym organizmie. Przy doborze produktów w diecie po udarze należy kierować się zasadą, że wybieramy produkty łatwo strawne, które nie będą nadmiernie obciążać naszego przewodu pokarmowego.

Odpowiadając nieco szerzej na zadane pytanie to należy mieć na uwadze, że zalecenia żywieniowe po udarze mózgu są różne w poszczególnych etapach choroby i ściśle zależą od aktualnego stanu pacjenta. Przede wszystkim należy dążyć do zaspokojenia zapotrzebowania energetycznego i białkowego. W celu poprawy stanu odżywienia warto rozważyć wdrożenie do diety preparatów medycznych, przykładowo Nutridrink (w 125 ml - 300 kcal, 12 g białka) lub Cubitan (w 200 ml - 248 kcal, 18 g białka. Preparat zawiera również argininę i witaminy A, C, E. Jest on zalecany dla chorych po udarach mózgu z uwagi na zwiększoną zawartość białka).

Jeśli chory ma zachowane prawidłowe wydzielanie śliny, nie krztusi się, to w pierwszym etapie podajemy posiłki o konsystencji papkowatej, w postaci miksowanych, gęstych zup. Można również podawać soki przecierowe o konsystencji półpłynnej (łyżeczką lub przez słomkę). Ważne, by potrawy były łatwo strawne (nie zalegały długo w przewodzie pokarmowym). Stopniowo dążymy do diety, w której potrawy posiadają konsystencje stałą.
Choremu należy podawać 6 posiłków w ciągu dnia, co około 3-3.5 h. W każdym posiłku powinien znaleźć się produkt białkowy.

Istotną kwestią jest również prawidłowe nawodnienie organizmu. Zapotrzebowanie na wodę to 30-40 ml/kg masy ciała/dobę. Chory powinien wypijać przynajmniej 1.5 l płynów dziennie. Jeśli osoba po udarze jest długo unieruchomiona to mogą pojawić się zaparcia, dlatego warto zwrócić uwagę na podaż błonnika pokarmowego z dietą. Życzę dużo zdrowia.

Pozdrawiam,
mgr Karolina Janion - dietetyk kliniczny

Nie znam stanu odżywienia Pacjenta, nie zostały podane informacje dotyczące połykania. Nie mniej jednak w profilaktyce kolejnych zdarzeń sercowo-naczyniowych rekomendowana jest dieta śródziemnomorska, ze szczególnym zwróceniem uwagi na podaż kwasów omega-3 (ryby, olej lniany), polifenoli (warzywa i owoce, zwłaszcza fioletowe i czerwone, świeże zioła). Warzyw ok 500 g, owoców do 200 g. Oczywiście w diecie śródziemnomorskiej jest też mięso czerwone (jednak do 500 g/tydzień), mięso drobiowe (bez skóry), sugeruje się wprowadzać nasiona roślin strączkowych (2 razy w tygodniu), chude produkty mleczne (do 3% tłuszczu 2 x dzień) i jaja (max. 3-4 sztuki.tydzień). Bezwzględnie wyklucza się podroby i ich przetwory (kaszanka, salceson, serca, wątroba), tłuste mięsa, masło, smalec, tłuste sery (mascarpone, pleśniowe, pełnotłuste żółte) oraz produkty z olejem palmowym. Produkty zbożowe pełnoziarniste, kasze, makarony razowe, płatki owsiane powinny być wymiennie spożywane w każdym posiłku. Podaż soli max. 5 g (w tym tylko 1/2 małej łyżeczki jako dosalanie potraw, reszta soli pochodzi z produktów gotowych tj. pieczywo, wędliny. Warto wypijać wodę niskosodową. Jeśli Pacjent ma zaburzenia połykania, po pierwsze powinny być zdiagnozowane czy dotyczą fazy ustnej czy gardłowej. Jeśli chory zachłystuje się podczas picia płynów, należy zagęszczać je specjalnym zagęszczaczem dostępnym w aptece do konsystencji nektaru lub płynnego miodu (należałoby jednak skonsultować rodzaj zaburzeń i stopień ich nasilenia z lekarzem laryngologiem). Bezwzględnie podczas jedzenia powinna być zachowana pozycja siedząca, chory powinien dokładnie gryźć, rozdrabniać i żuć pokarmy. Jeśli zachłystuje się podczas jedzenia potraw należy dostosować ich konsystencję do miękkiej i wilgotnej, ale o spójnej, jednolitej konsystencji np. puree, kremy. Należy też podjąć rehabilitacje zaburzeń połykania. W przypadku występowania ryzyka niedożywienia lub niedożywienia należy rozważyć włączenie doustnych diet specjalnych dostępnych w aptece i dobrać je w zależności o chorób współistniejących jako uzupełnienie diety 1- 3 sztuki/dzień.