W normalnych warunkach kolor moczu powinien być jasno żółty, określany także jako słomkowy. Zmianę koloru moczu na ciemniejszy może spowodować inna dieta, krew w moczu, a dokładniej hemoglobina oraz niektóre przyjmowane leki. Mocz, który jest mętny i gęsty może też być spowodowany zbyt małą ilością przyjmowanych płynów. W takim wypadku warto jest powtórzyć badanie po odpowiednim nawodnieniu. Zawsze jednak należy przyjrzeć siei zastanowić, co może powodować ciemny kolor moczu. Czasami jest to całkiem niegroźne, a czasami może być objawem poważnych chorób.
Najczęstszą przyczyną ciemnego moczu, poza odwodnieniem, jest krwawienie. Krwawienie z dróg moczowych najczęściej powodowane jest poprzez zapalenie pęcherza lub zakażenie innych pięter układu moczowego,
hemolizę, czyli wewnątrznaczyniowy rozpad krwinek, kamicę dróg moczowych, zapalenie gruczołu krokowego, odmiedniczkowe zapalenie nerek i kłębuszkowe zapalenie nerek lub nawet rak nerki lub pęcherza, a nawet nowotworu jelita grubego naciekającego drogi moczowe.. Może też mieć podłoże infekcyjne np. bakteryjne. Brunatny mocz może być spowodowany nie tylko hemoglobiną, ale także mioglobiną. Nadmiar mioglobiny w moczu może być spowodowane rabdomiolizą czyli rozpadem mięśni. Może to występować fizjologicznie np. po dużym wysiłku jakim jest maraton lub w niektórych procesach patologicznych związanych z chorobami mięśni lub z nowotworami. Poza tym brunatny mocz może być spowodowany przyjmowaniem leków tj. nitrofurantoiny lub furazolidonu.
Mocz ciemnieje też po niektórych substancjach, które zawarte są w diecie. Są to np. jeżyny czy buraki. Dzień przed badaniem moczu należy unikać spożywania buraków, pokarmów sztucznie barwionych etc. Należy spożywać dużo płynów oraz nie należy w przypadku Pań wykonywać badania moczu w czasie okresu, 1-2 dni po nim oraz bezpośrednio przed wystąpieniem okresu.
Ciemny mocz zawsze wymaga uważnej diagnostyki. Jej pierwszą podstawową część może z powodzeniem przeprowadzić lekarz rodzinny. Należy najpierw wykonać padanie podstawowe moczu. Warto zwrócić uwagę czy w moczu znajduje się mioglobina, bilirubina (może to świadczyć o chorobie dróg żółciowych) oraz czy znajdują się w wynikach badania inne patologiczne wartości, tj. białko, cukier, leukocyty etc. Badanie ogólne moczu należy najlepiej powtórzyć, zwłaszcza kiedy wiele wartości odbiega od normy. Warto też zastosować prawidłową technikę pobierania moczu czyli pobrać pierwszy mocz po nocy, ze środkowego strumienia. Może to naprowadzić na inne choroby. Jeśli współistnieją dolegliwości dyzuryczne i gorączka podejrzewać można infekcję bakteryjną. Wtedy można dodatkowo wykonać posiew moczu, aby sprawdzić jaki drobnoustrój wywołuje zakażenie i na jaki lek jest wrażliwy. Jeśli na przykład występują dodatkowo silne bóle w okolicy lędźwiowej, w takim wypadku można podejrzewać kolkę nerkową spowodowaną kamieniami w nerce. Dlatego bardzo ważny jest dokładny wywiad i wypytanie o objawy dodatkowe. Przy podejrzeniu nowotworu można wykonać badanie usg pęcherza moczowego w celu wykluczenia tej diagnozy.
Proszę zgłosić się do lekarza rodzinnego, powtórzyć badanie moczu po odpowiednim nawodnieniu dzień przed. Jeśli nadal będzie patologiczny można zrobić usg wypełnionego pęcherza moczowego.
