Witam serdecznie!
Na podstawie Pani listu trudno postawić jednoznaczną diagnozę. Porady drogą internetową niestety mają swoje wady, a precyzyjne rozpoznanie wymaga konsultacji psychiatrycznej, obserwacji zachowań Pani partnera i wykonania badań psychologicznych. Niewątpliwie reakcje Pani partnera odbiegają od „normalnych”, przeciętnych zachowań, co może wskazywać na jakieś zaburzenia psychiczne, ale nie musi. Być może nadpobudliwość, nerwowość, drażliwość, irytacja, wybuchy gniewu wynikają z przemęczenia pracą, presji na robienie kariery zawodowej, ambicjonalnego podejścia do życia i perfekcyjności. Powyższe symptomy wiążą się z osobowością typu A (WZA). Ludzie z WZA ignorują oznaki zmęczenia, są nadpobudliwi, ze skłonnością do agresji i rywalizacji, to często pracoholicy, którzy stawiają sobie poprzeczkę coraz wyżej i nie tolerują żadnych porażek.
Choroba afektywna dwubiegunowa albo inaczej zaburzenie maniakalno-depresyjne manifestuje się znacznymi wahaniami nastroju. Naprzemiennie występują epizody podwyższonego nastroju (manii, hipomanii), kiedy osoba jest wesoła, wręcz euforyczna, ma podwyższoną samoocenę, mogą pojawić się myśli nadwartościowe, podniecenie psychoruchowe, nadaktywność, słowotok, zachowania ryzykowne, agresja, akty przemocy, podejrzliwość, a w skrajnych postaciach objawy psychotyczne, np. urojenia prześladowcze. Po epizodzie maniakalnym pojawia się nastrój depresyjny, przeświadczenie o swojej małości, nicości, bezwartościowości – dominuje pesymizm, czarnowidztwo, smutek, apatia, brak motywacji do działania. Czasami skrajne wahania nastroju świadczą o utrwalonych zaburzeniach afektywnych – cyklotymii.
Niestety dziwne zachowania Pani partnera (przeświadczenie, że ktoś go śledzi; wypowiedzi nieadekwatne do kontekstu rozmowy; patologiczna dbałość o ułożenie przedmiotów w domu; permanentna kontrola własnych zachowań; chęć uzyskania aprobaty w oczach innych; kupno munduru bez związku z wykonywanym zawodem) mogą przemawiać nie tyle za zaburzeniami psychotycznymi, co zaburzeniami osobowości. Osobiście rozważyłabym konieczność różnicowania diagnozy albo osobowości paranoicznej, albo osobowości borderline. Ważne, czy dziwaczność zachowań partnera pojawiła się dopiero od jakiegoś czasu, czy zaburzenia obserwuje Pani od początku Waszej znajomości. Osobowość paranoiczna charakteryzuje się podejrzliwością, zniekształcaniem faktów, brakiem odporności na frustracje, długotrwałym przeżywaniem przykrości, spisowymi teoriami wyjaśniania zdarzeń, nieuzasadnionymi wątpliwościami co do wierności partnera.
Z kolei, niestabilność emocjonalna i brak kontroli nad własnymi zachowaniami przemawia za rozpoznaniem borderline. Borderline to osobowość chwiejna emocjonalna – raz jest świetnie, super, życie wydaje się szczęśliwe, optymistycznie patrzy się w przyszłość, a za chwilę człowiek myśli o sobie jako o nieudaczniku, widzi świat w czarnych barwach, wszystko go drażni, smuci albo denerwuje. Brak równowagi emocjonalnej wynika z braku odporności na krytykę i zaburzonego obrazu siebie. Człowiek z borderline jest w stanie ciągłego kryzysu, który napędza niskie i nieadekwatne poczucie własnej wartości. Czuje pustkę wewnętrzną, tworzy niestabilne związki uczuciowe, ma poczcie, że istnieje tylko dzięki komuś, ale z drugiej strony testuje cierpliwość partnera i nie potrafi docenić jego miłości, troski i uczucia. Nie wiem, na ile trafnie zobrazowałam Pani specyfikę tych zaburzeń i na ile ich opis przystaje do zachowań Pani mężczyzny. Na pewno Pani obawy są uzasadnione. Ze względu na ograniczenia porad internetowych nie mogę bardziej Pani pomóc. Osobiście radziłabym porozmawiać szczerze z partnerem i delikatnie zasugerować wizytę u psychologa, który w bezpośrednim kontakcie jest w stanie lepiej sprecyzować charakter zaburzeń i dać konkretne wskazówki postępowania.
Pozdrawiam i życzę powodzenia
