Witam serdecznie!
Drogą internetową trudno postawić jakąkolwiek diagnozę, ale rozumiem Pani obawy związane z dziwnym zachowaniem Pani ojca. Na podstawie informacji, jakie Pani przekazała w swoim liście, można wysnuć wiele wniosków diagnostycznych. Po pierwsze, ze względu na fakt, że Pani ojciec w młodym wieku zażywał narkotyki („kompot” makowy – opiaty) i nadużywał alkoholu niewykluczone, że obecnie ujawniają się u niego zaburzenia spowodowane przyjmowaniem substancji psychoaktywnych. Najbardziej prawdopodobna diagnoza może obejmować w tym przypadku zaburzenia psychotyczne rezydualne i późno ujawniające się, które manifestują się zaburzeniami osobowości, zachowania, zaburzeniami afektywnymi, otępieniem, zaburzeniem procesów poznawczych itp. Późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne występują później niż epizody przyjmowania substancji odurzających, ale stanowią ewidentnie skutek przyjmowania tych substancji. Inna możliwość diagnostyczna to zaburzenia psychiczne, które maskują się jedynie przez przyjmowanie środków psychoaktywnych, np. schizofrenia. Najczęściej schizofrenia dotyka osoby dość młode – w wieku dojrzewania albo wczesnej dorosłości. W odniesieniu do Pani ojca, który ma około 60 lat, można mówić raczej o psychozie starczej wskutek różnych zmian inwolucyjnych, które zachodzą w starzejącym się organizmie. Schizofrenia to głównie zaburzenie myślenia, którego konsekwencją są zaburzenia zachowania i nastroju. Zaburzenia myślenia objawiają się kłopotami z koncentracją i utrzymywaniem uwagi oraz trudnościami w tworzeniu pojęć. Prowadzić to może do nieadekwatnego spostrzegania i tworzenia oczekiwań, ogromnych trudności w rozumieniu rzeczywistości, a także związanych z tym problemów z ekspresją i komunikacją werbalną. Schizofrenia nie jest jednorodną jednostką nozologiczną – wyróżnia się wiele rodzajów schizofrenii, np. schizofrenię paranoidalną pełną urojeń prześladowczych lub/i wielkościowych, schizofrenię zdezorganizowaną, schizofrenię katatoniczną czy prostą. O każdym z rodzajów schizofrenii może przeczytać Pani pod poniższymi linkami:
http://portal.abczdrowie.pl/rodzaje-schizofrenii
http://portal.abczdrowie.pl/schizofrenia-przewlekla
http://portal.abczdrowie.pl/schizofrenia-rezydualna
http://portal.abczdrowie.pl/schizofrenia-paranoidalna
http://portal.abczdrowie.pl/schizofrenia-hebefreniczna
http://portal.abczdrowie.pl/schizofrenia-katatoniczna
Objawy schizofreniczne obejmują trzy sfery: postrzeganie, myślenie i emocje. Schizofrenii towarzyszą zaburzenia percepcji – trudności z rozpoznawaniem twarzy, problemy z określaniem odległości, czasu i wielkości, nierozumienie mowy ludzi, halucynacje itp. Omamy zwykle dają przemożne poczucie realności. Zaburzenia myślenia obejmują myślenie nielogiczne, magiczne, jak również dziwną treść myślenia. Pojawiają się dziwnego rodzaju skojarzenia myślowe, neologizmy, niezrozumiałe słowa, urojenia. Schizofrenik jest rozproszony poznawczo. O objawach schizofrenii można przeczytać tutaj: http://portal.abczdrowie.pl/objawy-schizofrenii.
Jeszcze inną możliwością diagnostyczną jest zespół psychoorganiczny o charakterze niepsychotycznym, który powstał u Pani ojca wskutek zaburzeń i zmian organicznych w centralnym układzie nerwowym (mózgu). Być może Pani ojciec cierpi na zespół otępienny, obejmujący zaburzenia pamięci i innych funkcji poznawczych oraz objawy neurologiczne. W otępieniu dochodzi często do charakteropatii, czyli zaburzeń osobowości na tle organicznym. Najczęściej zaburzona jest pamięć krótkoterminowa (dlatego osoby starsze lepiej pamiętają odległą przeszłość, np. rozwód), ale niewykluczone, że zaburzenia kręgu limbicznego mogą powodować też zacieranie się pamięci długotrwałej. Ponadto, pojawiają się zaburzenia koncentracji i kojarzenia, rwanie wątku myśli, labilność emocjonalna, drażliwość, płaczliwość, lękliwość, zahamowanie funkcji wyższych, zaburzenia snu i rytmów okołodobowych. Otępieniu mogą towarzyszyć zespoły organiczne urojeniowe (http://portal.abczdrowie.pl/zespol-urojeniowy), w których na tle podejrzliwości dochodzi do agresywnych treści wtórnie urojonych, np. inni mnie skrzywdzili, ja byłem dobry, rozwód wyglądał inaczej niż przedstawiła to matka. Rodzajem otępienia jest zespół Korsakowa (zespół amnestyczno-konfabulacyjny), w którym luki pamięciowe uzupełnia się sfabrykowanymi, nieprawdziwymi faktami.
Na podstawie Pani listu trudno wyrokować o jednej diagnozie. Osobiście radziłabym, by Pani ojciec udał się do najbliższej poradni zdrowia psychicznego i skonsultował się z lekarzem psychiatrą, który na podstawie bezpośredniej rozmowy i obserwacji pacjenta będzie mógł postawić trafne rozpoznanie i rozpocząć ewentualnie skuteczne leczenie.
Pozdrawiam i życzę powodzenia