Drżenie rąk jest to dolegliwość (zaburzenie ruchowe), której przyczyny mogą być bardzo różne. Drżenie może być naprzemienne, rytmiczne i mimowolone oraz dotyczyć nie tylko rąk, ale również pewnych fragmentów twarzy, głowy lub tułowia. Przypadłość tą możemy spotkać właściwie w każdym wieku. Skąd bierze się drżenie rąk? Otóż, ruch naszego ciała sterowany jest za pomocą współpracujących ze sobą dróg korowo-rdzeniowych oraz zwojów podstawy móżdżku i mózgu. Zwoje podstawy mózgu składają się z gałki bladej, istoty czarnej oraz jądra ognistego, które razem tworzą tzw. układ pozapiramidowy. To właśnie w nim dochodzi do większości uszkodzeń neurologicznych, a w konsekwencji zaburzeń ruchowych.
Drżenie rąk obserwuje się u bardzo wielu osób w momencie dużego zdenerwowania (szczególnie u młodych osób), np. w czasie egzaminu czy bardzo ważnej rozmowy. Drżenie to ma wówczas charakter fizjologiczny. O wiele rzadziej przyczyną drżenia mogą być choroby układu endokrynnego czy zaburzenia metaboliczne (nadczynność tarczycy, uszkodzenie wątroby, itp.).
Drżenie rąk dzielimy na:
1. spoczynkowe - pojawiające się podczas spoczynku,
2. statyczne - występujące podczas unoszenia lub prostowania rąk (przyjmowania określonej pozycji);
3. zamiarowe - występujące, gdy pacjent chce wykonać zamierzony ruch;
4. złożone - zawierające w sobie wszystkie wyżej trzy wymienione rodzaje drżenia.
Częstą przyczyną drżenia rąk w każdym wieku jest spożywanie nadmiernej ilości alkoholu. Drżenie może być także spowodowane chorobami układu nerwowego. Jest ono na przykład jednym z głównych objawów choroby Parkinsona.
Fizjologiczne drżenie rąk to najczęstsza przyczyna drżenia rąk występująca u ludzi zdrowych. Zazwyczaj są to niewielkie ruchy, które dostrzegalne są dopiero w sytuacji, gdy dojdzie do ich wzmocnienia wskutek lęku czy stresu. Inną przyczyną drżenia jest odstawienie alkoholu, które pojawia się zazwyczaj po 24 godzinach od ostatniej dawki alkoholu. Zdarza się, że odstawieniu towarzyszy również wysoka temperatura oraz przyspieszone bicie serca. Oprócz tego przyjmowanie niektórych leków (przez długi okres czasu) może wywoływać drżenie rąk. Zazwyczaj są to substancje w postaci cyklosporyny, kokainy, kofeiny, nikotyny oraz SSRI i amiodaronu. Należy również wspomnieć o zaburzeniach metabolicznych pochodzenia toksyczynego, w postaci:
a. guza chromochłonnego,
b. zatrucia ciężkimi metalami,
c. nadczynności przytarczyc,
d. nadczynności tarczycy,
e. encefalopatii wątrobowej lub mocznicowej.
Wymienionym dolegliwościom oprócz drżenia rąk towarzyszą również zaburzenia świadomości, przyspieszenie akcji serca lub wytrzeszcz.
Przyczyny spoczynkowego drżenia rąk
a. parkinsonizm polekowy - występuje u pewnej grupy osób leczonych neuroleptykami z objawami przypominającymi chorobę Parkinsona. Istnieje jednak pewne różnica, ponieważ w parkinsonizmie nie występują mimowolne ruchy palców przypominające kręcenie pigułek;
b. choroba Parkinsona - w przebiegu, której u pacjenta występuje naprzemienne drżenie rąk, nawet gdy leżą one swobodnie na kolanach.
Przyczyny zamiarowego drżenia rąk
Najczęstszą przyczyną zamiarowego drżenia rąk jest uszkodzenie móżdżku mające wskutek udaru, stwardnienia rozsianego, obecności guza czy ropienia. Na skutek tego uszkodzenia pojawia się drżenie rąk zazwyczaj jednostronne, któremu towarzyszą: zaburzenia mowy, zaburzenia koordynacji ruchowej, upośledzone wykonywanie szybkich ruchów naprzemiennych oraz brak możliwości przerwania określonego ruchu w dowolnym momencie.
U podłoża złożonego drżenia rąk leży najczęściej:
1. drżenie psychogenne - charakteryzujące się gwałtownym początkiem oraz drżeniem rąk nasilającym się podczas skupiania uwagi chorego;
2. drżenie Holmesa - składające się z drżenia spoczynkowego, zamiarowego oraz posturalnego. Występuje w przebiegu stawrdnienia rozsianego lub udaru. Pojawiające się drżenia zlokalizowane są głównie w dogłowowych odcinkach kończyn; czasem mają cechy osłabienia mięśni;
3. drżenie neuropatyczne - występujące u cukrzyków, w neuropatii IgM oraz nawrotowej i zespole Guillaina-Barrego . Występujące drżenie ma różnorodny charakter i częstotliwość;
4. choroba Wilsona - to przypadłość w przebiegu, które drżenie występuje u dzieci i młodych dorosłych. Często połączone jest ono ze sztywnością, cechami niewydolności wątroby oraz wyciekaniem śliny z ust i innymi objawami neuropsychiatrycznymi.
