Dzień dobry,
ma Pan rację: problem „nadmiernego popędu seksualnego” nie ma w medycynie takiego konsensusu nozologicznego, jak choroby somatyczne (np. grypa czy pęcherz nadreaktywny). To nie jest zaniedbanie, lecz konsekwencja braku jednoznacznie potwierdzonego modelu patofizjologicznego.
Poniżej możliwie najbardziej precyzyjne i „techniczne” wyjaśnienie, zgodne z aktualnym stanem wiedzy.
1. ICD-10 – brak autonomicznej jednostki
ICD-10 nie zawiera jednoznacznej diagnozy „nadmiernego popędu seksualnego”. Objawy są klasyfikowane pośrednio, zależnie od dominującego mechanizmu:
F52.7 – nadmierny popęd seksualny (opisowy, bez kryteriów ilościowych)
F52.8 / F52.9 – inne / nieokreślone zaburzenia seksualne
F63.8 – inne zaburzenia kontroli impulsów
ICD-10 nie definiuje progów, częstości ani „normy”, co skutkuje rozbieżnościami interpretacyjnymi.
➡️ ICD-10 nie rozstrzyga przyczyny, jedynie porządkuje objawy.
2. DSM-5 – świadome wycofanie się z diagnozy „sex addiction”
DSM-5 celowo NIE uznaje „uzależnienia od seksu” za jednostkę chorobową
(z powodu braku wystarczających dowodów empirycznych).
> „There is insufficient peer-reviewed evidence to establish diagnostic criteria…”
(DSM-5, APA)
Termin „hiperseksualność”:
jest opisowy, nie nozologiczny,
nie oznacza uzależnienia,
nie posiada własnych kryteriów diagnostycznych.
➡️ DSM-5 odrzuca model uzależnieniowy jako niewystarczająco udowodniony.
3. ICD-11 – najbliżej konsensusu
ICD-11 (WHO, 2019) wprowadza:
Compulsive Sexual Behavior Disorder (CSBD) – kod HA60
Kluczowe kryteria (skrót):
utrata kontroli nad zachowaniami seksualnymi,
powtarzalność ≥ 6 miesięcy,
istotne cierpienie lub szkody (osobiste, społeczne),
zachowania nie wynikają wyłącznie z wysokiego libido,
klasyfikacja: zaburzenie kontroli impulsów, nie uzależnienie.
Źródło:
WHO, ICD-11 Clinical Descriptions and Diagnostic Guidelines
➡️ To obecnie najbardziej uznany międzynarodowo model.
4. Dlaczego specjaliści się nie zgadzają?
Bo istnieją różne paradygmaty wyjaśniające to samo zjawisko, a żaden nie jest ostatecznie potwierdzony:
1. Model impulsywno-kompulsyjny (ICD-11 – CSBD)
2. Model regulacji emocji (seks jako sposób redukcji napięcia)
3. Model zaburzeń nastroju / osobowości
4. Model neurobiologiczny (dopamina, nagroda) – niejednoznaczny
5. Model moralno-społeczny (często mylony z medycznym)
➡️ Różnice diagnoz nie są błędem, lecz efektem braku jednej teorii przyczynowej.
5. Co JEST obecnie wspólnym mianownikiem?
W światowym konsensusie (WHO, APA, ISSWSH):
Nie diagnozuje się na podstawie „częstości seksu”
Kluczowe są:
utrata kontroli,
cierpienie subiektywne,
realne szkody,
nieskuteczne próby ograniczenia zachowań
Bez tych elementów mówimy o wysokim libido, nie o zaburzeniu.
6. Odpowiedź na pytanie zasadnicze
Nie istnieje jedna „przyczyna” nadmiernego popędu seksualnego porównywalna do etiologii grypy.
Istnieją różne modele deskryptywne, z których ICD-11 (CSBD) jest dziś najbardziej spójny i operacyjny.
Źródła (konsensusowe):
WHO, ICD-11 Clinical Descriptions and Diagnostic Guidelines
American Psychiatric Association, DSM-5
Kraus et al., World Psychiatry, 2018
Kafka MP., Archives of Sexual Behavior, 2010–2014
Z wyrazami szacunku
Martyna Dudzińska
https://buymeacoffee.com/martynadudw
Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych użytkowników.
Poniżej znajdziesz do nich odnośniki:
- Klasyfikacja kłopotliwych zachowań erotycznych według ICD-10 – odpowiada Mgr Maciej Rutkowski
- Co myśleć o takich zaburzeniach? – odpowiada Mgr Maciej Rutkowski
- Jak rozumieć takie zaburzenie? – odpowiada Lek. Wiesław Łuczkowski
- Czym różni się nadmierny popęd seksualny od nerwicy seksualnej? – odpowiada Redakcja abcZdrowie
- Czy można mieć jednocześnie zespół Aspergera i autyzm? – odpowiada Mgr Agata Majda
- Nadmierny popęd seksualny u 23-latki – odpowiada Lek. Jerzy Więznowski
- Sposoby na zmniejszenie popędu seksualnego – odpowiada Lek. Jerzy Więznowski
- Czy popęd seksualny może być objawem ciąży? – odpowiada Lek. Maja Sidor-Lenkiewicz
- Nadmierny popęd seksualny u 45-latka – odpowiada Mgr Justyna Piątkowska
- Jak obniżyć popęd seksualny i nadmierną masturbację? – odpowiada Mgr Patrycja Stajer