Czy leki antydepresyjne są psychotropami?

Witam! Ostatnio wyczytałem w wielu źródłach w internecie informację, że odchodzi się pomału od stanowiska, że to rola mediatorów takich jak serotonina i noradrenalina, jest przyczyną depresji i uważa się ten pogląd za zbyt wąski i przestarzały. Wielu badaczy twierdzi, że to rola układu neurohormonalnego podwzgórze-przysadka-nadnercza jest jedną z bardziej interesujących hipotez dotyczących etiologii depresji w ostatnich latach. Być może układ ten jest tylko jednym z elementów patogenezy depresji, dziś jednak wydaje się, że może być elementem bardzo istotnym, może nawet w jakimś sensie centralnym.

Osoby z depresją, przynajmniej wiele z nich, tak w okresie depresji jak i jeszcze na długo przed ujawnieniem się tej choroby wykazuje odmienną i nadmierną reaktywność stresową. Polega to na nadmiernym wydzielaniu hormonów wydzielanych w stresie i braku fizjologicznego hamowania. Najważniejszy hormon stresu u człowieka - kortyzol, fizjologicznie pełni też rolę substancji hamującej mechanizmy stresu, ale u osób z depresją ów mechanizm samoograniczania nie działa dobrze.

Stężenia wielu substancji wydzielanych w stresie, m. in. kortykoliberyny, niektórych prozapalnych cytokin, są znacznie wyższe niż u osób zdrowych. Konsekwencją są zakłócenia pracy wielu ośrodków mózgu, m. in. regulujących nastrój, napęd i emocjonalność. W niektórych miejscach obserwuje się ponadto zmiany kształtu i liczby komórek mózgowych, choć możliwe, że są one odwracalne. Zmiany te mają dotyczyć zwłaszcza hipokampa. Polegają na zmniejszeniu liczby wypustek neuronalnych oraz odmienności synaptycznych połączeń. Jest bardzo ciekawe, że w czasie prawidłowych i skutecznych terapii lekami przeciwdepresyjnymi zmiany te cofają się, podobnie jak "uspokajają się" mechanizmy całej osi podwzgórze-przysadka-nadnercza.

Inne źródło mówi, że "wspólnym mechanizmem patogenetycznym lęku, depresji czy uzależnień jest syndrom przewlekłego stresu, któremu towarzyszy podwyższony poziom kortyzolu. Oś stresu podwzgórze-przysadka-nadnercza, odpowiedzialna za nadprodukcję kortyzolu, w normalnych warunkach działa pobudzająco i mobilizująco na organizm, ułatwiając, w sytuacji zagrożenia, walkę albo ucieczkę. Długotrwała, podwyższona aktywność tej osi, a więc i wysoki poziom kortyzolu, wpływa destrukcyjnie na pewne struktury mózgu, w tym zanik komórek hipokampu. Stąd niektóre leki, np.T***, obniżając poziom kortyzolu - zmniejszają poziom lęku oraz depresji."

Jak państwo odnoszą się do nowej hipotezy? Jeszcze 2 krótkie pytania: czy leki antydepresyjne są "pscyhotropami" oraz czy antydepresanty moze przepisać lekarz nie będący pschiatrą? Z góry dziękuję.

MĘŻCZYZNA ponad rok temu

Nerwica - kiedy warto udać się do specjalisty?

Witam.

Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza i rola kortyzolu w patomechanizmie depresji jest badana od kilkudziesięciu lat. Nadaktywność tej osi i hiperkortyzolemię można zdiagnozować np. przy użyciu testu hamowania deksametazonem. Test ten jest jednak dodatni jedynie u ok. 40-50% pacjentów z  zespołem depresyjnym, dlatego też, pomimo zachęcających początkowo wyników, uznano, że test ten nie znajduje praktycznego zastosowania w diagnostyce depresji.

W depresji stwierdza sie nieprawidłowości dotyczące również innych osi hormonalnych (np. hipersekrecja tyreoliberyny, obniżenie poziomu TSH i hormonów tarczycy). Większość klinicystów i badaczy uważa, że etiologia depresji jest wieloczynnikowa i znaczenie mają nie tylko czynniki biologiczne (neurohormonalne), ale i genetyczne, neuroanatomiczne, neuroimmunologiczne - zasadniczą rolę odgrywają również czynniki natury psychospołecznej. Dlatego, np. w przypadku depresji o łagodnym nasileniu, można podjąć próbę leczenia wyłącznie przy pomocy psychoterapii.

Niezadawalająca skuteczność dotychczas stosowanych leków przeciwdepresyjnych skłania do formułowania różnych hipotez, jednak wydaje się, że najbardziej efektywne jest leczenie zintegrowane, obejmujące kilka obszarów depresji, np. stosowanie zarówno farmako- jak i psychoterapii oraz psychoedukacji rodziny, działań o charakterze społecznym i rehabilitacyjnym.

Moim zdaniem teorie zakładające kluczową rolę jednego ze wspomnianych czynników, z pominięciem innych, stawiają pod znakiem zapytania ich obiektywizm.

Wskazania do stosowania T*** obejmują depresję o łagodnym i umiarkowanym nasileniu. Znaczenie wpływu tego leku na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza dla efektu przeciwdepresyjnego wymaga dalszych badań.

Leki przeciwdepresyjne są zaliczane do leków psychotropowych. Leki psychotropowe to substancje lecznicze wywierające specyficzne działanie na "psyche", czyli umysł, stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych. Oprócz leków przeciwdepresyjnych należą do nich leki: przeciwpsychotyczne, uspokajające i przeciwlękowe, nootropowe, normotymiczne oraz psychostymulujace.

Leki przeciwdepresyjne i inne leki psychotropowe mogą przepisywać lekarze innych specjalności niż psychiatrzy. Jednakże duża część z tych leków działa na wiele układów neuroprzekaźnikowych, część z nich ma również potencjał uzależniający, dlatego ich efektywne i bezpieczne stosowanie wymaga wiedzy specjalistycznej - dlatego najlepiej jest, gdy leczenie prowadzi psychiatra.

Z pozdrowieniami

0
redakcja abczdrowie Odpowiedź udzielona automatycznie

Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych użytkowników.
Poniżej znajdziesz do nich odnośniki:

Patronaty