Witam Pana serdecznie! Ostry krwiak podtwardówkowy powstaje zazwyczaj w wyniku ciężkiego urazu, w wyniku którego dochodzi do stłuczenia mózgu z krwawieniem. Najczęściej lokalizuje się w okolicy czołowo-ciemieniowe i ciemieniowej. Objawy pojawiają się od kilku minut do kilku godzin po urazie. Czasami chory od początku jest nieprzytomny. Objawy ostrego krwiaka podtwardówkowego różnią się w zależności od rodzaju, siły urazu i lokalizacji krwiaka. Przewlekły krwiak może nie powodować objawów lub mogą one przyjąć postać umiarkowanych bólów głowy, spowolnienia, senności, napadów drgawkowych czy nieznacznie nasilonego niedowładu.
Istnieją skale rokowania w przewlekłym krwiaku podtwardówkowym (skala Bendera oraz Markwaldera), które opracowane są na podstawie objawów występujących u chorych z krwiakiem podtwardówkowym. Im wyższa punktacja, tym rokowanie dla chorego jest gorsze. I tak skala Bendera obejmuje 1 pkt - brak zaburzeń świadomości i brak objawów ogniskowych. 2 pkt - zaburzenia świadomości i objawy ogniskowe. 3 pkt - stupor i znaczne objawy ogniskowe. 4 pkt - śpiączka (rozszerzone źrenice, odmóżdżenie bądź odkorowanie). Objawy ostrego krwotoku podpajęczynówkowego pojawiają się nagle.
Niektóre przypadki są następstwem takich czynności jak podnoszenie ciężkich przedmiotów, wysiłek umysłowy itp. Wszystkie one powodują podniesienie ciśnienia krwi. Objawy to: uczucie tzw. trzasku w głowie, silny ból głowy, światłowstręt, mdłości lub wymioty, dezorientacja, utrata przytomności. W poważnych przypadkach, natychmiastowa śmierć. Po wystąpieniu krwotoku, niektóre osoby mogą odczuwać objawy podobne do udaru, np. paraliż jednej strony ciała. W wielu przypadkach odnotowuje się podwyższoną temperaturę ciała oraz sztywność karku i pleców.
Niektórzy, przed pojawieniem się krwawienia, doświadczają objawów wstępnych w postaci niewielkich bólów głowy, światłowstrętu i mdłości. Jest to tzw. „krwawienie ostrzegawcze” i może oznaczać, że niedługo dojdzie do rozległego krwawienia z tętniaka. Krwotok podpajęczynówkowy jest stanem bardzo poważnym. Częstym jego powikłaniem jest skurcz naczyń krwionośnych, który blokuje dostęp tlenu do tkanek mózgowych znajdujących się w pobliżu pęknięcia. Można wtedy stosować leki naczyniowe, rozszerzające naczynia krwionośne, jednak one same w wielu przypadkach pogarszają tylko objawy.
Ponad jedna trzecia przypadków krwawień pod oponę pajęczą kończy się śmiercią. Ryzyko ponownego krwotoku zostaje znacznie ograniczone po zaklipsowaniu tętniaka jednak nadal jest ono poważne. Ponadto u wielu pacjentów krwawienie wiąże się ze znacznym uszkodzeniem mózgu i jego funkcji. Gwałtownie narastające deficyty neurologiczne, a przy dużych krwawieniach szybko rozwijająca się śpiączka, to główne objawy krwawienia śródmózgowego. Charakter objawów neurologicznych zależy od wielkości i topografii krwawienia.
Krwiak mózgu jest natomiast następstwem krwotoku, do którego doszło w obrębie mózgowia. Szczególnym rodzajem krwiaków mózgu są krwiaki pourazowe. Umiejscawiają się one zwykle w biegunach czołowych bądź skroniowych i towarzyszą im często krwotoki podtwardówkowe. Wysoka, wczesna śmiertelność, w granicach 40-50% w masywnych krwotokach mózgowych, związana jest głównie z wgłobieniem i ponownym krwawieniem. Gdy ognisko krwotoczne jest większe niż 60 ml niemal zawsze dochodzi do zgonu.
Usunięcie krwiaka lub wykonanie drenażu, dzięki odbarczeniu pozwala uzyskać szybką poprawę stanu chorego. Wskazaniem do leczenia operacyjnego są krwiaki o średnicy ponad 3-4 cm. Leczenie operacyjne powinno być jednak brane również pod uwagę, jeśli pojawią się objawy móżdżkowe i śpiączka. Nie udowodniono, aby leczenie operacyjne krwiaków nadnamiotowych było bardziej efektywne niż leczenie zachowawcze. U niektórych pacjentów wykonuje się kraniotomię celem obniżenia ciśnienia śródczaszkowego.
Leczenie jest zależne od rodzaju krwiaka. Ostry krwiak podtwardówkowy najczęściej jest leczony chirurgicznie. U chorych z szybko pogarszającym się stanem konieczna jest zwykle trepanacja lub pilna kraniotomia, czasami nawet bez wcześniejszego potwierdzenia krwiaka w badaniach obrazowych. Leczenie operacyjne zalecane jest wówczas, gdy grubość krwiaka przekracza 10 mm w obrazie tomograficznym. Równocześnie prowadzi się leczenie przeciwobrzękowe oraz zapobiegające napadom padaczki.
W przypadku leczenia zachowawczego (czyli nieoperacyjnego) konieczna jest stała kontrola neurologiczna i monitorowanie zmian w badaniu radiologicznym. W przypadku dużych, objawowych krwiaków przewlekłych konieczne jest leczenie neurochirurgiczne. Małe krwiaki czasami wchłaniają się w sposób naturalny. Pacjenci, u których stwierdzono krwotok pod oponę pajęczą, czują się bardzo źle, a leczenie ma głównie na celu ustabilizowanie układów oddechowego i krążenia, przy jednoczesnym poszukiwaniu umiejscowienia głównego problemu. Jeśli jest to możliwe, pęknięty tętniak zostaje zamknięty w czasie operacji, poprzez założenie na pękniętym naczyniu klipsu, lub za pomocą nowszej metody, embolizacji zwojami platynowymi, polegającej na wprowadzeniu przez naczynie krwionośne do mózgu cienkiej sondy do tętniaka, a następnie wypełnienie go mikroskopijnymi zwojami drutu platynowego.
Rokowania przy samoistnych krwiakach śródmózgowych jest zależne od wielkości krwiaka i jego lokalizacji. Im większy obszar wynaczynionej krwi, tym gorsze rokowanie. Krwiaki zlokalizowane w głębokich strukturach mózgu, z przebiciem do układu komorowego oraz z dużym przemieszczeniem tkanek sąsiadujących ze zmianą również rokują niekorzystnie. Rokowanie pogarsza się także z wiekiem chorych, w przypadku szybkiego narastania zmian i znacznego stopnia zaburzeń świadomości.
