Witam dobrze, że o tym piszesz, bo to naprawdę uciążliwy problem i nie trzeba z nim zostawać samemu. Poniżej — realistyczna analiza sytuacji i co można rozważyć (ale nie jako zastępstwo wizyty u lekarza).
Co w twoim przypadku jasno widać
‑ Masz od dawna zaburzenia lękowe / uogólnione zaburzenia lękowe (GAD).
‑ Dolegliwości jelitowe (luźne stolce, bulgotanie, mokre gazy, bielizna) nasilające się w stresie — to wskazuje bardzo mocno na tzw. osi „mózg‑jelito” (gut‑brain axis) oraz prawdopodobnie syndrom Zespół jelita drażliwego (IBS) lub zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego. W literaturze: stres/lęk zwiększają nasilenie objawów IBS.
‑ Z Twojego opisu: przewaga objawów biegunki („luźne stolce”, mokre gazy) co odpowiada podtypowi „IBS‑D” (diarrhoea‑predominant).
Co wymaga uwagi / wyjaśnienia
‑ Czy była przeprowadzona diagnostyka w kierunku innych chorób jelitowych (np. chorób zapalnych jelit, celiakii, np. zmiany strukturalne)? Ponieważ IBS to diagnoza czynnościowa – najpierw trzeba wykluczyć poważniejsze stany.
‑ Mokre gazy i tak silna utrata kontroli nad bielizną – to jest objaw, który wymaga zdecydowanie omówienia z gastroenterologiem, bo może być oznaką pogranicza czynnościowo‑organicznego.
‑ Leczenie lęku i zaburzeń jelita w połączeniu: trzeba synchronizować psychiatrię/psychologię + gastroenterologię + dietetykę.
Co możesz zrobić już teraz — plan działania
1. Dieta / styl życia
Regularne, spokojne jedzenie ( bez pośpiechu, bez multitaskingu) — bo stres w czasie posiłku pogarsza objawy.
Zwróć uwagę na to, co jesz: przy przeważającym biegunce w IBS często mówimy o ograniczeniu pewnych bodźców — np. mniej tłustych potraw, pikantnych, kofeiny, alkoholu, dużych ilości błonnika nierozpuszczalnego.
Możesz rozważyć dietę tzw. low‑FODMAP, ale tylko pod opieką dietetyka, bo samodzielnie może być ryzyko niedoborów.
Trening relaksacyjny, redukcja stresu (medytacja, joga, techniki oddechowe) — bardzo ważne, bo twoje objawy silnie reagują na stres.
Prowadź dziennik: kiedy objawy się nasilają, co jadłeś, jak się czułeś psychicznie — to pomoże zidentyfikować wyzwalacze.
2. Psychoterapia / leczenie lęku
‑ Fakt, że masz GAD od dawna i objawy jelitowe nasilają się w stresie mówi, że praca nad lękiem i stresem może mieć ogromny wpływ na jelita. Terapia poznawczo‑behawioralna (CBT) dla lęku + dla IBS to dobry kierunek.
‑ Warto rozważyć również techniki specjalistyczne (hipnoza jelitowa) w ośrodkach gastroenterologicznych z komponentem psychogastroenterologicznym.
3. Leczenie farmakologiczne
‑ Z opisu: próbowałeś SSRI i zauważyłeś pogorszenie (mogą one u niektórych osób zaostrzyć biegunkę lub motorykę jelit).
‑ Faktem: w IBS‑D pewne leki działają, np. Loperamid (dla biegunki) jako pierwsza linia.
‑ W literaturze: używanie tzw. „gut‑brain neuromodulators” — czyli leków, które wpływają na oś mózg‑jelito — może być skuteczne.
‑ Wspomniałeś o lekach typu Amitryptylina, Mirtazapina, Sulpiryd — to są leki psychotropowe/neuromodulujące z pewnymi danymi w leczeniu zaburzeń czynnościowych jelita. Faktem: np. amitriptylina w niskiej dawce bywa stosowana w IBS‑D (choć częściej w IBS z bólem) i w niskiej dawce, mniej niż przy depresji.
‑ Ale: każdy lek psychotropowy niesie ryzyko (np. przy mirtazapinie — przyrost masy ciała, senność; amitriptylina — sedacja, często działanie cholinolityczne; sulpiryd — specyfika zależna od kraju, czasem działanie dopaminergiczne). Trzeba to omówić z psychiatrią i gastroenterologiem.
Co bym osobiście Ci polecił jako kolejny krok
Umów wizytę u gastroenterologa: przedstaw objawy, że to prawdopodobnie IBS‑D nasilające się w stresie. Poproś o wykluczenie innych chorób (kolonoskopia, badania kału, krew) — jeśli jeszcze nie robione.
Równolegle wizytę u psychiatry lub psychoterapeuty, który zna związek jelita – mózgu (jeśli możliwe: psychogastroenterologia). Wyjaśnij, że SSRI Cię pogorszyły, i zapytaj o inne opcje (np. niska dawka amitriptyliny, czy inne neuromodulatory).
Wdrożenie natychmiastowych działań nie‑lekowych: dietetyk + dziennik + techniki relaksacyjne codziennie. Zobacz, czy w ciągu kilku tygodni jest już jakaś zmiana (np. stabilizacja stolców, mniejsze zmiany w stresie).
Wspólnie z lekarzami oceniaj leczenie — jeśli neuromodulator będzie wprowadzany, to najlepiej w małej dawce, stopniowo, z monitorowaniem efektów i ewentualnych działań niepożądanych.
Pracuj nad rutyną mniejszego stresu (regularność, sen, aktywność fizyczna, mindfulness). Ponieważ u Ciebie stres/zmiana psychiki wpływa bezpośrednio na jelita — to nie mniej ważne niż leki.
Uwaga — kiedy koniecznie szybciej reagować
Jeżeli pojawi się krwawienie z przewodu pokarmowego, niedowaga, nocne poty, gorączka — to są objawy „nie tylko IBS”, trzeba pilnie badać.
Jeżeli stolce są bardzo często mokre, bardzo nasilone, i nie reagują na leczenie — może być potrzeba bardziej specjalistycznej oceny (np. motoryka jelit, choroba zapalna).
Jeżeli leczenie psychotropowe było zmieniane wielokrotnie i bez efektu — warto rozważenie konsultacji w ośrodku specjalistycznym (psygastroenterologia, ośrodek motoryki jelit).
M Bakun
Przyszpitalna Poradnia Gastroenterologiczna – Rzeszów
Link: szpital.rzeszow.pl
Zakres: Diagnostyka i leczenie chorób przewodu pokarmowego, w tym zaburzeń czynnościowych jelit (podejrzenie IBS-D).
Rekomendacja: Wskazana wizyta u gastroenterologa celem wykluczenia chorób organicznych oraz rozważenia wdrożenia neuromodulatorów (np. niska dawka amitryptyliny) po analizie medycznej.
2. Kompleksowa opieka wielospecjalistyczna:
Centrum Medyczne LUX MED – Rzeszów (al. Kopisto 1)
Link: znanylekarz.pl – gastroenterolodzy podkarpackie
Zakres: Opieka gastroenterologiczna, dietetyczna i psychiatryczna w jednej placówce.
Rekomendacja: Konsultacja gastroenterologiczna z jednoczesnym dostępem do psychologa/psychiatry – umożliwia podejście „mózg-jelito” oraz wspólną terapię farmakologiczną i niefarmakologiczną.
