Prolaktyna odgrywa rolę już w okresie dojrzewania. Odpowiada za rozwój gruczołów sutkowych -od jej ilości zależy wygląd i rozmiar piersi. Dają też o sobie znać w ciąży (koło 3. miesiąca ciąży), kiedy organizm kobiety przygotowuje się do laktacji. Wtedy decydują o niej tzw. hormony ciążowe - głównie progesteron oraz estrogen. Prolaktyna jest też hormonem stresu, obok adrenaliny i kortyzolu, co daje znać w czasie cyklu miesiączkowego. U wielu kobiet duży poziom wydzielanej prolaktyny następuje tuż przed okresem, dlatego prolaktyna może wywoływać u nich np. obrzmienie i bolesność piersi, wywołuje też stan poddenerwowania, złość, którą trudno opanować. Będąc hormonem stresu prolaktyna ma działanie mobilizujące. Prolaktyna (PRL) jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową - gruczoł wewnątrzczaszkowy, produkujący wiele różnych hormonów. Źródłem prolaktyny mogą też być komórki układu odpornościowego – np. w przypadku wielu chorób autoimmunologicznych. Działanie prolaktyny polega na stymulowaniu wzrostu - płodu i gruczołu piersiowego. Prolaktyna pełni też funkcje w centralnym systemie nerwowym -jest jednym z hormonów biorących udział w reakcji stresowej a także w neurobiologicznym przygotowaniu do ciąży i laktacji, co wiąże się ze zmianami zachowania. Nadmiar prolaktyny może wywołać wiele problemów, wywołuje przeciwstawny efekt do hormonów płciowych (np. hamuje wydzielanie przysadkowych hormonów "osi płciowej). Gdy w organizmie jest nadmiar prolaktyny , mogą wystąpić objawy przypominające niedobór hormonów płciowych np.: zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, zmiany trądzikowe czy nadmiar owłosienia u kobiet. Może powodować spadek naszego libido, wpływać na stany depresyjne, zwiększać drażliwość, czasem powoduje zaburzenia mineralizacji (uwapnienia) kości. Nadmiar prolaktyny może prowadzić do mlekotoku (u mężczyzn i kobiet) i powiększenia gruczołu piersiowego (ginekomastii) u mężczyzn. Choć wydzielina z gruczołu piersiowego (mlekotok) u kobiet poza okresem karmienia może też być objawem samoistnym - bez hiperprolaktynemii i innej zdiagnozowanej choroby. Również zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, trądzik czy nadmierne owłosienie u kobiet to często objaw hiperandrogenizmu - nadmiaru hormonów męskich czy zespołu policystycznych jajników. Na wzrost poziomu prolaktyny mogą też wpływać leki np. przeciwdepresyjne , leki na schizofrenię, czy inne wpływające na układ nerwowy. Warto też wykluczyć niedoczynność tarczycy.
Pozdrawiam
Anna Ręklewska psycholog
